Zamknij

Jak powstało osiedle Mickiewicza w Sopocie? Od willowej alei po blokowisko okresu PRL

. 09:02, 23.08.2025
Skomentuj

Osiedle Mickiewicza to jedno z najbardziej malowniczo położonych miejsc w Sopocie – otoczone lasami, z dostępem do szlaków i sportowych atrakcji. Jego początki sięgają 1910 roku, ale współczesny kształt zawdzięcza powojennym inicjatywom spółdzielczym.

Dzisiejsza ulica Mickiewicza wytyczona została w 1910 r., kiedy górny Sopot intensywnie się urbanizował. Biegnie dnem historycznej Doliny Siedlisko (niem. Sidlitztal), zamkniętej od zachodu przez pasmo Poziomkowych Wzgórz. Dawna jej nazwa – Büllowallee – przypomina o czasach sprzed I wojny światowej.

Charakter ulicy kształtowało kameralne osiedle willowe z początku XX wieku: w 1911 r. w willi przy Mickiewicza 5–7 zamieszkał i urządził pracownię architekt Adolf Bielefeldt. W zalesionej, górnej części dolina rozdziela się na trzy mniejsze, z których najcenniejszą jest położona na północy Dolinka Daglezjowa.

Spółdzielczy start i realia PRL

Po wojnie ciężar rozwoju mieszkaniowego wzięły na siebie spółdzielnie. W 1957 r. powstała Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Własne Mieszkanie” – wówczas unikalna w skali województwa gdańskiego, bo oferująca wyłącznie mieszkania własnościowe. Model finansowania zakładał 50% wkładu budowlanego i spłatę pozostałej części w ratach przez 25 lat, co skracało czas oczekiwania wobec spółdzielni lokatorskich.

W latach 1958–1965 spółdzielnia wznosiła pojedyncze budynki m.in. przy ul. Dąbrowskiego, Kochanowskiego i Abrahama w Sopocie, a także odbudowywała kamienice na gdańskiej Starówce. W 1970 r. koszt budowy 1 m² mieszkania wynosił ok. 3 200 zł przy średniej płacy ok. 2 235 zł brutto – liczby dobrze oddające ówczesne realia rynkowe.

Budowa osiedla

Przełom nastąpił pod koniec lat 60. W latach 1969–1972, „na leśnej polanie za szkołą”, rozpoczęto i zrealizowano budowę osiedla przy ul. Mickiewicza według planu zagospodarowania autorstwa mgr inż. arch. Ireny Różańskiej. Powstało pięć 11-kondygnacyjnych budynków w technologii wielkiego bloku (typ MBY-110). Ich powszechna w tamtym okresie wada – ok. 50% mieszkań z tzw. ślepą kuchnią – do dziś stanowi ciekawostkę architektoniczną ośrodka.

Równolegle wybudowano kotłownię, pawilon handlowy oraz pełną infrastrukturę techniczną (drogi, sieci elektryczne, wod-kan i gazowe). Projekt opracowało Biuro Projektowe „Miastoprojekt”, wykonawcą było Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego, a pierwszym kierownikiem budowy został mgr inż. Lech Jurewicz – do dziś mieszkaniec osiedla. Ze względu na duże zainteresowanie lokalizacją zrealizowano także dodatkowy budynek przy ul. Żeromskiego.

Siła mieszkańców: od zieleni po garaże

Brak środków na „małą architekturę” nie zatrzymał mieszkańców. Z inicjatywy Rady Osiedla zorganizowano społeczne porządkowanie terenów po budowie, nasadzenia drzew i krzewów, pielęgnację rabat kwietnych. Dbałość o balkony i klatki schodowe była wielokrotnie wyróżniana przez władze miasta.

W 1975 r. zmotoryzowani mieszkańcy powołali Społeczny Komitet Budowy Garaży (przew. śp. inż. Stanisław Baranowski). Własnymi siłami wykonano dokumentację, pomiary, roboty ziemne i dojazdy. W trzech etapach powstało łącznie 178 boksów garażowych, co znacząco odciążyło parkowanie na osiedlu.

W latach 80. – z inicjatywy Marka Wiewiórkowskiego i Rady Osiedla – działały nocne, czteroosobowe patrole społeczne współpracujące telefonicznie z radiowozami MO. Miały przeciwdziałać włamaniom i podpaleniom garaży oraz piwnic. W pamięci pozostają liczne nazwiska zaangażowanych, m.in. śp. Irena Referowska, śp. Stefania Bąkowska, śp. Stanisław Goliszewski, śp. Stanisław Baranowski, a z żyjących: Henryk Skrzypczyk, Helena Kucowa, Pelagia Olszewska.

Zawirowania organizacyjne i narodziny własnościowej spółdzielni

Pod koniec 1976 r., decyzją władz reorganizujących spółdzielczość, zasoby SBM „Własne Mieszkanie” przyłączono do Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Przez kolejne lata – poza koniecznymi konserwacjami i dociepleniem północnych ścian wieżowców metodą ciężką-mokrą – niewiele inwestowano.

W 1989 r., po zmianach prawnych, przedstawiciele osiedla wystąpili o usamodzielnienie zasobów. Inicjatywę utworzenia Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej im. A. Mickiewicza podjęli: Jan Babiński, Robert Kearney, Joanna Matusewicz, Henryk Skrzypczyk i Zygmunt Kozakow. Przez ponad 15 lat zarząd i rada nadzorcza pracowały społecznie, co realnie obniżało koszty eksploatacji i przekładało się na niższe opłaty dla mieszkańców.

Wyjątkowa okolica

Zdjęcia ukośne wykonane z samolotu. Fot. drzewa.um.sopot.pl

Osiedle Mickiewicza to fragment Górnego Sopotu, z trzech stron graniczący z Trójmiejskim Parkiem Krajobrazowym. Dominują tu charakterystyczne bloki z późnych lat 60. i 70. Z centrum Sopotu łączą je autobusy miejskie (linie 144 i 244). W sąsiedztwie działają parafia św. Bernarda i Sopocki Klub Lekkoatletyczny, a na „Łysej Górze” zimą można pojeździć na nartach. Na skraju osiedla, u wylotu Wilczego Parowu, spoczywa „diabelski kamień” – potężny głaz narzutowy pełniący niegdyś funkcję nagrobną (obwód ok. 4,5 m). Pobliskie wzniesienia – „Królowej Marysieńki”, „Olimpijskie”, „Orle” i „Ośle” – zachęcają do spacerów, a północną krawędzią osiedla biegnie turystyczny Szlak Wzgórz Szymbarskich.

Źródła:

  • Ul, Mickiewicza, Dawny Sopot, online: www.dawnysopot.pl/index.php?content=przewodnikopis&obiekt=mickiewicza.
  • Helena Michałowska, Rys historyczny, online: wsmsopot.jimdofree.com/app/download/8087477793/Rys+historyczny.pdf?t=1474968231
  • Osiedla Mickiewicza, Wikipedia, online: pl.wikipedia.org/wiki/Osiedle_Mickiewicza_(Sopot)
(.)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
Nie przegap żadnego newsa, zaobserwuj nas na
GOOGLE NEWS
facebookFacebook
twitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarze (0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz


Dodaj komentarz

🙂🤣😐🙄😮🙁😥😭
😠😡🤠👍👎❤️🔥💩 Zamknij

Użytkowniku, pamiętaj, że w Internecie nie jesteś anonimowy. Ponosisz odpowiedzialność za treści zamieszczane na portalu esopot.pl. Dodanie opinii jest równoznaczne z akceptacją Regulaminu portalu. Jeśli zauważyłeś, że któraś opinia łamie prawo lub dobry obyczaj - powiadom nas [email protected] lub użyj przycisku Zgłoś komentarz

0%