Tajemnice Leśnej Polany. Niezwykłe dzieje sopockiej leśniczówki

Wśród sopockich lasów, przy ul. Leśna Polana 1 stoi niepozorna, ale wyjątkowa budowla – Leśniczówka Sopot. Miejsce to nie tylko pełni funkcję administracyjną dla lokalnego leśnictwa, ale jest także świadkiem ponad stuletnich zmian politycznych, gospodarczych i przyrodniczych, które ukształtowały dzisiejszy krajobraz Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.

Od cysterskich włości do lasów państwowych

Historia lasów sopockich sięga XII wieku. W 1186 roku książę Sambor I, syn Subisława, przekazał cystersom siedem miejscowości, w tym Gręzowo (niem. Grenzlau), dzisiejszy obszar leśnictwa Sopot. Przez blisko 600 lat lasy te pozostawały pod zarządem zakonu oliwskich cystersów, którzy dbali o zrównoważoną gospodarkę leśną, ale i rozwój osadnictwa.

Przełom nastąpił wraz z I rozbiorem Polski. 1 listopada 1772 roku król Prus Fryderyk II wydał akt przejęcia majątków klasztornych, co oznaczało upaństwowienie lasów. Wtedy też Gręzowo i inne lokalne leśnictwa (m.in. Gołębiewo, Renuszewo, Matemblewo) weszły w skład tzw. Królewskich Lasów Sobowidzkich (Königliche Sobbowitzche Forst), z rewirem w Oliwie.

Leśnictwo Sopot – od zaborów po czasy powojenne

Jeszcze w XIX wieku w Gręzowie istniało pięć domostw, a teren leśnictwa pełnił funkcję zarówno gospodarczą, jak i ochronną. W 1936 roku leśniczym był Walter Dentler, który zamieszkiwał budynek z rodziną i pracownikami. W okresie II wojny światowej nadzór nad leśnictwem objął Bruno Bohl, a właścicielem została administracja III Rzeszy.

Po 1945 roku, w nowej rzeczywistości politycznej, lasy przeszły pod zarząd polskich władz leśnych. Z połączenia terenów państwowych, prywatnych oraz byłych lasów Wolnego Miasta Gdańska powstało Nadleśnictwo Oliwa. W 1977 roku, w ramach reorganizacji krajowej struktury Lasów Państwowych, utworzono Nadleśnictwo Gdańsk, do którego do dziś należy Leśnictwo Sopot.

Leśniczówka – więcej niż budynek

Choć niepozorna z zewnątrz, leśniczówka w Sopocie to miejsce pełne ducha historii. Jej wieloletnim gospodarzem był Henryk Borski, leśniczy z powołania i żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych, pseudonim „Zgrzyt”. Od 1977 do 1990 roku był nie tylko strażnikiem lasu, ale także jego pasjonatem. Odznaczony m.in. najwyższym odznaczeniem łowieckim „Złom”, Krzyżem Oficerskim oraz Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Po nim pałeczkę przejął Waldemar Baranowski, który przez ponad trzy dekady kontynuował tradycję leśnej służby. Obecnie pieczę nad Leśnictwem Sopot sprawuje jego wieloletni zastępca – Robert Pawłowski.

Tekst powstał w oparciu o opracowanie serwisu www.dawnysopot.pl.

[ZT]32570[/ZT]