Zamknij

Co się stało z zapomnianą oranżerią Edwarda Herbsta w Sopocie?

10:59, 19.02.2025
Skomentuj Frontowy rzut projektu szklarni na terenie posiadłości Herbstów, rysunek z 1908 r.  (MS Muzeum Sopotu, APG O. Gdynia), za: www.dawnysopot.pl. Frontowy rzut projektu szklarni na terenie posiadłości Herbstów, rysunek z 1908 r. (MS Muzeum Sopotu, APG O. Gdynia), za: www.dawnysopot.pl.

Przy ul. Kościuszki 33c, na terenie dawnej rezydencji rodziny Herbstów, wznosiła się jedna z najciekawszych realizacji ogrodniczych Sopotu z początków XX wieku. Szklarnie Edwarda Herbsta, wybudowane w 1908 roku, do dziś budzą podziw swoim oryginalnym projektem, będącym dziełem wybitnego architekta Carla Kupperschmitta.

Edward Herbst, znany z zamiłowania do roślin i eksperymentów ogrodniczych, już wkrótce po nabyciu sopockiej działki w 1892 r. zlecił budowę pierwszej, niewielkiej oranżerii, za której powstanie mieli być odpowiedzialni Feliks Dorst i Carl Kupperschmitt. Jednak to rok 1908 zapisał się w sposób szczególny w historii – to właśnie wtedy powstał kompleks szklarni, obejmujący imponującą palmiarnię, cieplarnię oraz zaplecze gospodarcze. Na planie posiadłości z 1899 r. już wyraźnie zaznaczono dwa obiekty: palmiarnie i cieplarnię, a także dom ogrodnika, który do dziś funkcjonuje pod adresem ul. Kościuszki 33b.

Projekt Kupperschmitta wyróżniał się nietuzinkowym rozwiązaniem konstrukcyjnym. Budynek składał się z kilku części o różnej wysokości – centralna palmiarnia osiągała nawet 12,5 m, co miało zapewniać optymalne warunki dla uprawy egzotycznych roślin. Ukośne, niższe skrzydła boczne, znane jako „Kalthaus”, służyły jako przestrzeń dla mniejszych upraw. Do jednego ze skrzydeł przylegał natomiast niski budynek mieszczący cieplarnię oraz kotłownię. Całość obiektu ogrzewana była własnym systemem cieplnym, co w tamtych czasach stanowiło nowoczesne i praktyczne rozwiązanie umożliwiające całoroczną uprawę roślin.

Świadectwo niezwykłej pasji

Boczny rzut projektu szklarni na terenie posiadłości Herbstów, rysunek z 1908 r. (MS Muzeum Sopotu, APG O. Gdynia), za: www.dawnysopot.pl.

Nieprzypadkowo kompleks szklarni był jednym z najciekawszych projektów w dorobku architekta Kupperschmitta. Dla Edwarda Herbsta ogrodnictwo było czymś więcej niż tylko hobby. W rodzinnej Łodzi, teściowa Herbsta, Anna Scheibler, znana była ze swoich umiejętności ogrodniczych. Wspólnie z zięciem uprawiali oni rzadkie rośliny egzotyczne, kwiaty oraz warzywa. Inspiracje i tradycje ogrodnicze szybko przeniknęły do sopockiej rezydencji, gdzie rozbudowany kompleks szklarni stanowił nie tylko funkcjonalny obiekt, ale również symbol artystycznego i technologicznego podejścia do uprawy roślin.

Zniszczenie szklarni

Ul. Kościuszki 33c w Sopocie. Fot. Google Street View

Losy oryginalnych szklarni Herbstów potoczyły się jednak tragicznie. Kompleks, będący świadectwem niezwykłej kreatywności i nowoczesności, został zniszczony najprawdopodobniej podczas II wojny światowej. Choć jeszcze po wojnie ruiny tego miejsca były widoczne, z biegiem lat, wraz z rozwojem urbanistycznym Sopotu, pozostałości dawnej oranżerii ustąpiły miejsca nowoczesnym budynkom – na miejscu oryginalnych szklarni powstał m.in. wieżowiec przy ul. Kościuszki 33c oraz garaże. Choć fizycznych śladów dawnego kompleksu szklarni nie ma już w Sopocie, pamięć o innowacyjnym projekcie Edwarda Herbsta wciąż żyje w archiwach Muzeum Sopotu.
 
Tekst powstał w oparciu o opracowanie serwisu www.dawnysopot.pl.

[ZT]28428[/ZT] 

(.)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
Nie przegap żadnego newsa, zaobserwuj nas na
GOOGLE NEWS
facebookFacebook
twitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(2)

YokoYoko

1 0

Nowoczesny budownictwo > blok. Koszmar.

14:01, 19.02.2025
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

WiedźmaWiedźma

0 0

To tzw nowoczesne budownictwo powstało w pierwszej połowie lat 60 -tych XX wieku. 🙂

13:09, 27.02.2025
Odpowiedzi:0
Odpowiedz

0%