Synagoga sopocka znajdująca się dawniej przy ul. Albrechta von Roona. Na portalu wejściowym widniał napis: Dom mój będzie nazwany domem modlitwy dla wszystkich narodów. Zdjęcie z ok. 1916 r. (KC, Klara Gonschorowski, 1916 r.). Za: www.dawnysopot.pl.
Synagoga w Sopocie, która znajdowała się przy obecnej ulicy gen. Jarosława Dąbrowskiego 1 (dawniej Roonstraße), była nie tylko miejscem kultu, ale również symbolem żydowskiej społeczności Sopotu. Jej historia, niestety, zakończyła się tragicznie, a dziś przypomina o niej jedynie skromna tablica pamiątkowa. Jaką tajemnicę skrywa?
Budowę synagogi rozpoczęto w 1913 roku, a jej projekt stworzył znany sopocki architekt Adolf Bielefeldt. Działka pod budowę została zakupiona od miejscowego młynarza Gustawa Bahra, dzięki hojnemu darowi berlińskiego kupca Kaspera Silbersteina, który przekazał na ten cel 50 tysięcy marek. Prace budowlane rozpoczęto we wrześniu 1913 roku, a już wiosną 1914 roku budynek był gotowy.
Murowana synagoga wzniesiona została na planie prostokąta o wymiarach 21,12 na 15,66 metra, w stylu modernistycznym. Fasada od strony zachodniej zdobiona była dwiema prostokątnymi wieżami zwieńczonymi kopułami. W jej środkowej części znajdował się portal, nad którym widniała ozdobna rozeta oraz tympanon. Główna sala modlitewna była otoczona z trzech stron galeriami dla kobiet. W bocznych dobudówkach mieściły się pomieszczenia na modlitewniki, szatnia dla prowadzącego modły, pokój do obrzezania oraz kotłownia.
Uroczyste otwarcie synagogi miało miejsce 26 maja 1914 roku. Ceremonię prowadził naczelny rabin rejencji gdańskiej, dr Robert Kälter. W sali modlitewnej umieszczono zwoje Tory, a podczas uroczystości śpiewał gdański chór synagogalny. Po I wojnie światowej synagoga została rozbudowana – powstały dodatkowe galerie dla kobiet oraz budynek łaźni rytualnej.
Dramatyczne wydarzenia nastąpiły w listopadzie 1938 roku. W nocy z 12 na 13 listopada synagoga została zaatakowana i podpalona przez tłum podczas zamieszek wywołanych wydarzeniami tzw. nocy kryształowej. Budynek spłonął doszczętnie, a ruiny wraz z placem zostały wykupione przez Towarzystwo Budowy Kościoła Polskiego, które planowało wzniesienie w tym miejscu świątyni katolickiej. Jednak ówczesny nadburmistrz miasta, Eryk Temp, nie dopuścił do realizacji tych planów. Teren przeszedł na własność miasta, a budynek synagogi rozebrano w 1939 roku.
W latach 60. XX wieku na parceli po synagodze wzniesiono budynek mieszkalny Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. W 1990 roku, dzięki Fundacji Rodziny Nissenbaumów, na jednej ze ścian domu umieszczono tablicę upamiętniającą synagogę. Niestety, w 1993 roku tablica została skradziona. W 1999 roku Mira Ryczke-Kimmelmann, dawna mieszkanka Sopotu, ufundowała nową tablicę, która do dziś przypomina o tragicznych dziejach sopockiej synagogi.
Dziś po synagodze w Sopocie pozostała jedynie tablica pamiątkowa, jednak pamięć o niej jest żywa w sercach i umysłach niektórych mieszkańców miasta. Historia sopockiej synagogi to przypomnienie o czasach, kiedy Sopot był miejscem różnorodnym kulturowo i religijnie, a także o tragicznych wydarzeniach, które doprowadziły do jej zniszczenia.
Źródła:
[ZT]24148[/ZT]
0
0
0
0
0
0
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz