Diagnostyka zatok i nosa – jak wygląda nowoczesne badanie laryngologiczne?

Dolegliwości ze strony nosa i zatok potrafią znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie. Bóle głowy, przewlekły katar, zatkany nos czy spadek węchu to tylko niektóre z objawów, które mogą wskazywać na konieczność konsultacji laryngologicznej. Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak endoskopia czy tomografia komputerowa, lekarze mają dziś możliwość przeprowadzenia precyzyjnej diagnostyki, zarówno u dorosłych, jak i dzieci, co przekłada się na trafniejsze rozpoznania i skuteczniejsze leczenie.

Jakie objawy wskazują na konieczność diagnostyki zatok i nosa?

Najczęstsze sygnały, które mogą sugerować problemy z zatokami lub nosem, to:

• ból twarzy (szczególnie w okolicy czoła, nosa i policzków),
• przewlekły lub nawracający katar,
• zatkany nos, trudności z oddychaniem przez nos,
• uczucie ucisku w głowie,
• nieprzyjemny zapach z ust,
• pogorszenie węchu lub jego całkowita utrata,
• przewlekłe zmęczenie bez wyraźnej przyczyny.

W przypadku utrzymywania się tych objawów mimo leczenia objawowego, wskazana jest specjalistyczna diagnostyka laryngologiczna.

Endoskopia nosa i zatok – na czym polega i czy jest bolesna?

Endoskopia to jedno z podstawowych, a zarazem najbardziej precyzyjnych badań w diagnostyce laryngologicznej. Polega na wprowadzeniu do jamy nosowej cienkiego, giętkiego endoskopu wyposażonego w kamerę, która pozwala lekarzowi dokładnie obejrzeć wnętrze nosa i zatok.

Badanie trwa zwykle od 15 do 30 minut i jest dobrze tolerowane. Choć może towarzyszyć mu lekki dyskomfort – takie jak uczucie nacisku lub obrzęku – nie jest bolesne i nie wymaga znieczulenia ogólnego. W razie potrzeby, podczas badania możliwe jest także pobranie materiału do dalszych analiz, np. histopatologicznych.

W porównaniu z tomografią komputerową i rezonansem magnetycznym, endoskopia pozwala na bezpośrednią ocenę zmian zapalnych, polipów czy deformacji przegrody nosowej, co czyni ją bardzo efektywnym narzędziem diagnostycznym.

Tomografia komputerowa zatok – kiedy jest konieczna?

Tomografia komputerowa (TK) zatok przynosowych jest nieinwazyjnym i szybkim badaniem obrazowym, które umożliwia bardzo szczegółową ocenę struktur anatomicznych nosa i zatok. Jest szczególnie zalecana w przypadku:

• przewlekłego lub nawracającego zapalenia zatok opornego na leczenie farmakologiczne,
• podejrzenia polipów, ropni lub obecności ciał obcych,
• planowania zabiegów operacyjnych, np. endoskopowej chirurgii zatok (FESS),
• oceny rozległości zmian zapalnych lub ich powikłań (np. zajęcia oczodołu).

W badaniu TK szczegółowo uwidocznione są struktury kostne oraz zatoki przynosowe, co pozwala na wykrycie nawet niewielkich nieprawidłowości, niewidocznych podczas badania endoskopowego.

Jakie badania dodatkowe może zlecić laryngolog?

W zależności od objawów i podejrzeń klinicznych, laryngolog może zlecić dodatkowe badania, które uzupełnią podstawową diagnostykę. Do najczęściej stosowanych należą:

• Rezonans magnetyczny (MRI) – dokładniejszy niż TK w ocenie tkanek miękkich, np. przy podejrzeniu guzów, zmian zapalnych lub nacieków.
• Testy alergiczne – pomocne przy podejrzeniu alergicznego nieżytu nosa.
• Badania mikrobiologiczne – np. posiew wydzieliny z nosa w przypadku przewlekłych infekcji.
• Funkcjonalna ocena drożności nosa – np. spirometria nosowa.
   

W niektórych przypadkach konieczne może być również wykonanie badań laboratoryjnych lub konsultacja z innymi specjalistami. Coraz więcej placówek w Polsce, w tym m.in. Szpital Gdańsk LUX MED, oferuje kompleksową diagnostykę zatok i nosa z dostępem do nowoczesnych metod obrazowania oraz specjalistycznych badań funkcjonalnych. Zobacz: https://szpital-gdansk.luxmed.pl/oferta/laryngologia-2/. 

Czy diagnostyka zatok różni się u dzieci i dorosłych?

U dzieci objawy chorób zatok mogą być mniej charakterystyczne – dominują u nich takie dolegliwości jak przewlekły katar, oddychanie przez usta, chrapanie czy zaburzenia snu. Diagnostyka w przypadku najmłodszych pacjentów wymaga większej delikatności i indywidualnego podejścia. Często stosuje się mniej inwazyjne metody, np. USG zatok, które pozwala na wstępną ocenę bez konieczności narażania dziecka na promieniowanie.

U dorosłych częściej wykonuje się badania obrazowe takie jak TK i endoskopia, które umożliwiają dokładne rozpoznanie przyczyn przewlekłych problemów. W przypadku nawracających infekcji, przewlekłego bólu głowy czy podejrzenia polipów, dokładna diagnostyka umożliwia wdrożenie skutecznego leczenia – zarówno zachowawczego, jak i chirurgicznego.