Dzwony, śpiewy i kazania... poza prawem? Kłopotliwe dźwięki sopockiego kościoła

W sieci znajdziemy komentarze sopocianek i sopocian dotyczące kłopotliwych dzwonów i nagłośnienia. Problem dotyczy mieszkających w pobliżu kościoła pw. NMP Gwiazdy Morza. Co o wskazanej sytuacji mówi prawo?

O problematycznej sytuacji poinformował m.in. Jerzy Bartkowski, fotoreporter i twórca Sopografii. Fotograf zwraca uwagę, że głośność parafialnych dzwonów przekracza 90 decybeli.

Kościół dodatkowo posiada na zewnątrz głośniki (mimo braku wiernych na zewnątrz) transmitujące wątpliwej jakości śpiew na całą okolicę. Śpiewy i kazania słyszalne są w promieniu kilkuset metrów. Podobno w Sopocie nie wolno używać publicznie urządzeń nagłaśniających. Podobno - stwierdził w mediach społecznościowych.

Fotograf zamieścił w sieci dźwięki płynące z okolicy kościoła.

Kolejne wideo zawiera "próbkę" dźwięków kościelnych dzwonów.

"Masakra", "dramat", czytamy w komentarzach komentujących przedstawioną sytuację.

Podobne sytuacje były już w Polsce i odpowiednie instytucje po zmierzeniu głośności dzwonów nakazały ograniczenie i redukcję dzwonienia. Może trzeba dokładnie to samo zrobić - zalecił jeden z internautów.

Przepisy prawa a kościelne dzwony i głośniki

Skargi na funkcjonowanie kościelnych urządzeń nagłaśniających i dzwonów regularnie pojawiają się w wielu miastach Polski. Istotne w sprawie przepisy są często cytowane przez publicystów, polityków i aktywistów. Chodzi o m.in.:

• Art. 156 ust. 1 Prawo Ochrony Środowiska (POŚ): Zabrania się używania instalacji lub urządzeń nagłaśniających na publicznie dostępnych terenach miast, terenach zabudowanych oraz na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.
• Art. 156 ust. 2 POŚ: Przepisu ust. 1 nie stosuje się do okazjonalnych uroczystości oraz uroczystości i imprez związanych z kultem religijnym, imprez sportowych, handlowych, rozrywkowych i innych legalnych zgromadzeń, a także podawania do publicznej wiadomości informacji i komunikatów służących bezpieczeństwu publicznemu.
• Art. 343 ust. 1 POŚ: Kto narusza zakaz używania instalacji lub urządzeń nagłaśniających określony w art. 156 ust. 1, podlega karze grzywny.
• Art. 157 ust. 1 POŚ: Rada gminy może, w drodze uchwały, ustanawiać ograniczenia co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko, z zastrzeżeniem ust. 2.
• Art. 157 ust. 2 POŚ: Ograniczenia, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą instalacji lub urządzeń znajdujących się w miejscach kultu religijnego.

Kwestią m.in. dzwonów zajmują się także polskie sądy. Znane jest m.in. orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie dzwonów parafii w Gdańsku-Żabiance.

NSA przywołał treść art. 156 ust. 1 prawo ochrony środowiska w którym wyrażono zakaz używania instalacji lub urządzeń nagłaśniających na publicznie dostępnych terenach miast, terenach zabudowanych oraz na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, z pewnymi dopuszczalnymi wyjątkami o których mowa w ust. 2. Zakaz ten ma charakter powszechny i dotyczy każdego podmiotu używającego wskazanych urządzeń na terenach określonych w przepisie oraz wszelkiego typu instalacji i urządzeń nagłaśniających. Wyjątek dotyczy m.in. korzystania z instalacji nagłaśniającej podczas uroczystości i imprez związanych z kultem religijnym. Jak zauważył NSA, wyjątek ten nie odnosi się do "kultu religijnego", ale do "uroczystości i imprez" z tym kultem związanych - czytamy na łamach portalu Prawo.pl.

Tym samym, niezgodne z prawem jest np. odtwarzanie dźwięków melodii religijnych w czasie, w którym nie odbywają się nabożeństwa lub inne czynności liturgiczne.

Pomocny w wyjaśnieniu pojęcia uroczystości i imprezy związane z kultem religijnym, których ustawodawca nie zdefiniował, w odniesieniu do religii katolickiej, mogą być kanony Kodeksu Prawa Kanonicznego. Uroczystością w rozumieniu tego aktu nie jest każda wydarzenie lecz wydarzenie szczególne. Np. Kanon 389 mówi o świętach nakazanych i uroczystościach. Zgodnie natomiast z kanonem 1251 "Wstrzemięźliwość od spożywania mięsa i innych pokarmów, należy zachowywać we wszystkie piątki całego roku, chyba że w danym dniu przypada jakaś uroczystość". O ile zatem można zgodzić się ze skarżącą parafią, że odtwarzanie dźwięków melodii religijnych o godz.: 12:00, 15:00, 21:00 stanowi formę kultu publicznego wyznania rzymsko - katolickiego, to wątpliwe jest czy czynności te należą do uroczystości i imprez związanych z kultem religijnym. Uroczystość jest bowiem definiowana w języku polskim jako "uroczyste obchodzenie jakiegoś święta, wydarzenia - precyzuje Prawo.pl.

Inspektorzy Ochrony Środowiska, w wyniku kontroli, mogą nakazać proboszczowi parafii m.in. zmniejszenie głośności dzwonów lub emisji dźwięków wydawanych w trakcie nabożeństw i innych czynności liturgicznych. Podstawą do takiej decyzji może być wskazanie, że nadmierna głośność ma negatywny wpływ na środowisko wokół kościoła, czyli źródła dźwięków. Jak pokazuje linia orzecznicza polskich sądów, takie decyzje - choć często zaskarżane - są podtrzymywane przez sędziów. 

Zwróciliśmy się z prośbą o komentarz do Kancelarii Parafialnej, jednak do momentu publikacji nie otrzymaliśmy odpowiedzi na zadane pytania.