Zapłodnienie in vitro – co warto wiedzieć o tej metodzie?

Procedura in vitro pozwala wielu parom, które borykają się z niepłodnością, doczekać się biologicznego potomstwa. To jedna z metod leczenia, którą stosuje się w określonych przypadkach. Kto może skorzystać z in vitro, jak przebiega ta procedura i gdzie zgłosić się po pomoc?

Czym jest in vitro?

In vitro (ang.in vitro fertilization, IVF) to procedura zapłodnienia pozaustrojowego. Gamety, czyli komórki rozrodcze kobiety i mężczyzny, zostają pobrane od partnerów i połączone poza organizmem kobiety w laboratorium. W ten sposób powstaje zarodek, który po kilku dniach wzrostu w specjalnym inkubatorze zostaje wprowadzony do dróg rodnych kobiety (jama macicy). Zabieg in vitro w określonych przypadkach może przebiegać z wykorzystaniem nasienia dawcy – wskazanie to na przykład nosicielstwo choroby genetycznej przez mężczyznę, czy brak produkcji plemników (azoospermia). Możliwa jest także sytuacja odwrotna, kiedy to komórka jajowa pochodzi od dawczyni. W jakich jeszcze sytuacjach stosuje się zapłodnienie pozaustrojowe?

Wskazania do in vitro

Wśród najczęstszych sytuacji, kiedy lekarz rekomenduje zapłodnienie metodą in vitro, są:

• nieskuteczność wcześniejszych metod leczenia niepłodności,
• niepłodność idiopatyczna (niewiadomego pochodzenia), czyli taka, której przyczyny nie zostały dokładnie poznane,
• czynnik jajowodowy: niedrożność jajowodów, trwałe ich uszkodzenie, 
• endometrioza,
• brak owulacji i niemożność jej wywołania,
• czynnik męski: niektóre nieprawidłowości nasienia (np. istotnie obniżona liczba plemników) oraz wspomniane nosicielstwo chorób.

To tylko wybrane przykłady. Przyczyn niepłodności, które stanowią wskazanie do przeprowadzenia in vitro, może być więcej, mogą one występować w różnym natężeniu i współwystępować jednocześnie. Leczenie niepłodności jest zawsze kwestią indywidualną – to, jakie metody zastosuje lekarz, zależy od wielu czynników.

In vitro krok po kroku – jak przebiega zabieg?

Procedura in vitro nie w każdym przypadku przebiega tak samo. Zasadniczo jednak możemy wymienić kilka istotnych etapów, które niemal zawsze występują we wskazanej kolejności:

• Indukcja owulacji – czyli jej stymulowanie przez odpowiednio dobrane leki. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie większej niż podczas naturalnego cyklu liczby komórek jajowych i zwiększenie szans na otrzymanie ciąży. 
• Punkcja jajników – pobranie komórek jajowych z jajnika podczas krótkiego, małoinwazyjnego zabiegu przeprowadzanego w znieczuleniu ogólnym, pod kontrolą USG.
• Transfer zarodka (ET, Embryo Transfer) – który poprzedza pobranie nasienia od partnera (jeśli to on jest dawcą) oraz połączenie gamet w laboratorium. Transfer powstałego w ten sposób zarodka przebiega drogą dopochwową po 2-5 dniach od zapłodnienia.

Ostatnim etapem jest wykonanie testu beta hCG (10-11 dni po transferze). To badanie krwi, które pozwala wskazać, czy zarodek zagnieździł się w jamie macicy. Jeśli wynik jest pozytywny, po około tygodniu przeprowadza się dodatkowe badanie USG, dzięki któremu można potwierdzić, że rozwija się ciąża.

In vitro – gdzie się zgłosić?

Gdy pojawią się problemy z uzyskaniem ciąży, miejscem, do którego należy się udać, jest poradnia leczenia niepłodności. W profesjonalnej klinice tego typu pracują lekarze wielu specjalizacji (między innymi ginekologii i położnictwa, embriologii, endokrynologii, ultrasonografii, chirurgii, a także psychologii). Przykładem są kliniki leczenia niepłodności Gameta, w Gdyni przy ul. św. Piotra 21, a także w Warszawie, Łodzi, Kielcach i Bydgoszczy. Można tu przeprowadzić diagnostykę, wykonać niezbędne badania i podjąć terapię zgodnie ze wskazaniem lekarza prowadzącego. Kliniki Gameta realizują także programy in vitro dofinansowywane z programów samorządowych.