Jednym z łatwiejszych do sprawdzenia objawów, które mogą świadczyć o tym, że w organizmie dzieje się coś złego, są powiększone węzły chłonne. Przyczyny takiego stanu mogą być bardzo różne, od całkowicie błahych, po zupełnie poważne. Dlatego warto wiedzieć, co zrobić w przypadku dostrzeżenia powiększonych węzłów chłonnych. Sprawdź, jakie problemy zdrowotne mogą być związane z tym popularnym objawem!
Powiększone węzły chłonne (limfadenopatia) mogą występować zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Niepokój wzbudzają zwykle wtedy, gdy pojawia się ich bolesność lub pozostają powiększone przez dłuższy czas. Ze względu na fakt, że powiększone węzły chłonne mogą w niektórych przypadkach świadczyć o rozwoju poważnej choroby, zawsze warto skonsultować swoje wątpliwości z lekarzem. Skąd się biorą powiększone węzły chłonne i dlaczego mogą być sygnałem poważnej choroby?
Węzły chłonne to skupiska tkanki limfatycznej. Są one częścią układu odpornościowego człowieka. To drobne struktury, licznie rozmieszczone w całym ciele. Stanowią swoiste centra kontroli, do których dostarczane są informacje z pobliskich tkanek dotyczące np. infekcji. Na skutek otrzymania takich informacji dochodzi do aktywacji mechanizmów immunologicznych.
Najłatwiej jest wyczuć powiększone węzły chłonne pod żuchwą i w okolicach szyi, a także węzły chłonne nadobojczykowe, pachowe i pachwinowe. Węzły chłonne są też zlokalizowane w klatce piersiowej i jamie brzusznej, jednak są to miejsca niedostępne w badaniu palpacyjnym.
Prawidłowe węzły chłonne są niewyczuwalne lub mają średnicę nie większą od ziarenka grochu. Za powiększone uznaje się je, kiedy ich średnica przekracza 1 cm (w przypadku węzłów chłonnych pachwinowych granicą jest 1,5 cm).
Zwykle powiększenie węzłów chłonnych ma związek z infekcją. Mogą to być czynniki zakaźne:
Przyczyną powiększonych węzłów chłonnych u dziecka jest zwykle infekcja górnych dróg oddechowych – według badań może to być nawet ponad 80% przypadków. U dorosłych również najczęściej można wskazać na różne infekcje. Częstym źródłem powiększonych węzłów chłonnych w okolicy szyi i żuchwy mogą być także problemy stomatologiczne.
Można wskazać także czynniki środowiskowe, które sprzyjają występowaniu limfadenopatii. U dorosłych będzie to wykonywany zawód – np. górnictwo, obróbka metalu czy przetwórstwo mięsa. Powiększone węzły chłonne mogą mieć także swoje źródło w przyjmowaniu niektórych leków, kontakcie ze zwierzętami i owadami, częstych podróżach, czy w ogólnym osłabieniu organizmu.
Na rozwój limfadenopatii wpływ ma także stosowanie używek – tytoniu i alkoholu, a także nadmierna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe. Powiększenie węzłów chłonnych może też wystąpić jako odczyn poszczepienny.
Choroby autoimmunologiczne, które mogą objawiać się powiększonymi węzłami chłonnymi
Do problemów zdrowotnych, które mogą być związane z powiększeniem węzłów chłonnych, należą także choroby autoimmunologiczne. Można wśród nich wymienić: reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, zapalenie skórno-mięśniowe, nadwrażliwość na leki. Powiększenie węzłów chłonnych może także towarzyszyć alergii – wynika to z samego procesu alergicznego powodującego nadmierne pobudzenie układu immunologicznego.
Rzadszym, jednak o wiele bardziej niebezpiecznym dla zdrowia powodem powiększenia węzłów limfatycznych mogą być choroby nowotworowe. Można wśród nich wymienić:
Objawami, które mogą wskazywać na nowotworowe pochodzenie limfadenopatii jest np. znaczny ubytek masy ciała (powyżej 10% w ciągu sześciu miesięcy, bez stosowania diety), nocne poty, gorączka oraz uogólniony świąd skóry. W takich przypadkach bardzo istotne jest jak najszybsze skontaktowanie się z lekarzem.
Lekarz diagnozuje limfadenopatię na podstawie wywiadu z pacjentem, badania palpacyjnego, a w razie konieczności także diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej. Podstawowym badaniem, które może być wykonywane w takim przypadku, jest morfologia z rozmazem. W ten sposób sprawdzana jest obecność stanu zapalnego, limfocytozy oraz innych parametrów. Wykonywane są również bardziej specyficzne badania np. w kierunku HIV, toksoplazmozy, różyczki, kiły czy brucelozy.
Wśród badań obrazowych można wymienić RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, czy tomografię komputerową. W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie badania histopatologicznego – biopsji węzła.
Leczenie powiększonych węzłów chłonnych obejmuje terapię choroby podstawowej, która wywołała ten objaw.
Limfadenopatia miewa różny przebieg i obraz kliniczny. Niektóre cechy powiększonych węzłów chłonnych mogą sugerować nowotworowe podłoże tego objawu. Szczególną uwagę należy zwrócić na węzły, które:
W takich przypadkach warto jak najszybciej udać się do lekarza.
Powiększone węzły chłonne to bardzo niespecyficzny objaw. Może pojawić się na skutek różnych czynników, które najczęściej nie stanowią dużego zagrożenia dla zdrowia. Jednak w niektórych przypadkach powiększone węzły chłonne świadczą o rozwoju poważnych chorób, które wymagają jak najszybszego wdrożenia skutecznej terapii. Dlatego nie warto szukać diagnozy na własną rękę. Wszystkie niepokojące objawy najlepiej będzie omówić z lekarzem.
Powiększone węzły chłonne często pojawiają się także u dzieci. Chociaż jest to zjawisko bardzo powszechne, to nie należy go bagatelizować – u dzieci również mogą się przecież rozwijać niebezpieczne choroby, w tym nowotwory.
Wyczucie powiększonego węzła chłonnego nie jest z pewnością powodem do paniki i zamartwiania się o własne zdrowie. Jednak takich objawów nie należy ignorować i warto omówić je ze specjalistą.
Bibliografia:
