Czy warto pić naturalne zioła?

Zioła towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat. Daleko zanim nauka odkryła farmakologię, rośliny były parzone, macerowane i konserwowane jako naturalne środki lecznicze. Natura stanowiła fundament współczesnej farmacji, a wiele aktywnych związków izolowano z roślin, tworząc substancje lecznicze. Ziołolecznictwo zaczynało się od zbierania roślin i przekazywania wiedzy z pokolenia na pokolenie. Wierzono, że rośliny mają nadprzyrodzone moce i używano ich podczas obrzędów religijnych. Pierwsze dowody stosowania ziół pochodzą z grobowców sprzed wielu tysięcy lat.

W Mezopotamii Sumerowie wykorzystywali czosnek, miętę, rumianek, babkę i piołun. Na glinianych tabliczkach z Nippur (3000 lat p.n.e.) odkryto zapiski dotyczące różnych surowców leczniczych, takich jak kora drzew, oleje roślinne i sproszkowany muł rzeczny. W Egipcie kapłani uprawiali zioła w przyświątynnych ogrodach, a słynny papirus Ebersa (1550 rok p.n.e.) zawierał informacje o kilkuset roślinach leczniczych i ponad dziewięciuset recepturach, w tym z lnu, cebuli, bylicy, piołunu, kolendry, czosnku, mandragory i mięty. W starożytnej Grecji Hipokrates opisał około 300 leków roślinnych, a Dioscorides w dziele "Materia Medica" (60 rok n.e.) opisał 600 ziół. We wczesnym chrześcijaństwie ziołami zajmowali się mnisi, a w Polsce zielarstwo rozwinęło się po wprowadzeniu chrześcijaństwa. Pierwsze polskie zielniki powstały w XVI i XVII wieku, a w XIX wieku przetłumaczono na polski książkę Sebastiana Kneippa, której receptury są znane do dziś. 

Czy warto więc pić naturalne zioła?

Naszym zdaniem tak. Naturalne zioła mogą doskonale wspierać zdrowie i łagodzić różnego rodzaju dolegliwości. Poniżej przedstawimy kilka istotnych informacji o popularnych ziołach i ich właściwościach.

ZIOŁA A ZDROWY STYL ŻYCIA 

Na zdrowy styl życia składa się kilka kluczowych elementów: dieta, regularna aktywność fizyczna, relaks, dbałość o zdrowie psychiczne oraz odpowiednia ilość snu. Każdy z tych elementów jest równie istotny i wzajemnie zależny. Na przykład, jeśli nie dosypiasz, poziom twojej energii jest niski, co może prowadzić do braku sił na aktywność fizyczną oraz wzmożonego apetytu na szybkie źródła energii, takie jak glukoza. Niezdrowa dieta wpływa negatywnie na stan zdrowia, ogólną kondycję, wydolność organizmu i samopoczucie. Dbaj więc o siebie na co dzień, nie pomijając żadnego z tych elementów. Pamiętaj o obecności warzyw w swojej diecie, a jako uzupełnienie rozważ dodanie do niej ziół, które dostarczają naturalnych witamin i minerałów, wspomagają relaksację, zmniejszają uczucie stresu, poprawiają metabolizm oraz pomagają utrzymać dobry poziom energii i witalności każdego dnia.

WŁAŚCIWOŚCI PROZDROWOTNE WYBRANYCH ZIÓŁ 

Natura towarzyszy ludzkości od tysięcy lat, niemal od samego początku życia. Współistnienie z roślinami pozwoliło nam czerpać z nich związki odżywcze, witaminy, minerały i inne cenne substancje. Na liście roślin prozdrowotnych znajdują się już tysiące pozycji, a wśród nich m.in.: 

• Pokrzywa Zwyczajna: roślina, znana z charakterystycznych "parzących" liści, często nazywana "Królową Ziół". Zawiera bogactwo składników odżywczych, takich jak witaminy A, C, E, K, witaminy z grupy B, chlorofil, kwasy organiczne, sterole roślinne, garbniki i flawonoidy. W przetwórstwie zielarskim najczęściej wykorzystywane są liście i korzenie pokrzywy. Właściwości tej rośliny obejmują m.in. wsparcie układu moczowego, kostno-stawowego, układu krążenia oraz korzyści dla kondycji włosów, skóry i paznokci. 
• Babka Lancetowata: to kolejna niepozorna roślina, która kryje w sobie bogactwo korzyści dla zdrowia. Od dawna liście babki lancetowatej były wykorzystywane jako naturalny opatrunek na rany oraz stany zapalne skóry. Roślina ta zawiera m.in. polisacharydy o charakterze śluzu, fenyloetanoidy, flawonoidy oraz rozpuszczalne w wodzie związki krzemu. Te aktywne związki babki lancetowatej wspierają zdrowie dróg oddechowych oraz prawidłową kondycję błon śluzowych gardła, krtani i przewodu pokarmowego. W medycynie ludowej liście lub sok z babki lancetowatej są stosowane do okładów na otarcia i małe zranienia ze względu na swoje właściwości przeciwbakteryjne. 
• Krwawnik lekarski: aromatyczna roślina spotykana na brzegach lasów i łąkach, zawierająca bogactwo związków aktywnych, takich jak flawonoidy, seskwiterpeny, olejek eteryczny i sole mineralne. Substancje te posiadają właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, wspomagające wydzielanie żółci, ściągające oraz przeciwkrwotoczne. W ziołolecznictwie krwawnik lekarski jest wykorzystywany głównie do wspomagania przewodu pokarmowego, łagodzenia dyskomfortu, niestrawności i wzdęć. Ponadto, stosuje się go w celu łagodzenia dolegliwości związanych z bolesnym miesiączkowaniem, problemami z łaknieniem oraz zewnętrznie w stanach zapalnych skóry i błon śluzowych. 
• Kasztanowiec zwyczajny: to drzewo, które dostarcza surowców stosowanych do utrzymania prawidłowego krążenia obwodowego. W fitoterapii wykorzystuje się głównie nasiona, korę, kwiaty oraz niedojrzałe owoce tej rośliny. Najważniejszymi związkami aktywnymi kasztanowca są escyna, wyizolowana z nasion, oraz eskulina, występująca w korze drzewa. Escyna jest ceniona za swoje właściwości wspomagające terapię stanów zapalnych naczyń krwionośnych, leczenie żylaków kończyn dolnych i odbytu oraz pomoc w regeneracji po urazach. Wykazuje działanie przeciwobrzękowe, przeciwzapalne oraz wspomaga utrzymanie prawidłowego napięcia ścian żył. Eskulina z kory kasztanowca uszczelnia naczynia włosowate i posiada właściwości promieniochronne, dlatego w kosmetykach jest używana do produkcji środków chroniących skórę przed promieniowaniem ultrafioletowym. 
• Jodła Biała: to drzewo iglaste, które dostarcza surowców cenionych w fitoterapii za swoje korzystne właściwości zdrowotne. Igły jodły białej są bogate w witaminy, takie jak witamina C oraz witaminy z grupy B, a także związki mineralne, w tym żelazo, magnez, wapń, cynk i miedź. Ponadto, igły oraz młode pędy jodły białej zawierają olejek eteryczny, bogaty w substancje takie jak alfa-pinen, limonen i borneol. Jodła biała jest szczególnie ceniona za swoje właściwości wspierające zdrowie górnych dróg oddechowych. Związki aktywne tej rośliny wykazują właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, co czyni ją skutecznym wsparciem w problemach przeziębień, kaszlu i stanów zapalnych gardła. Żelazo zawarte naturalnie w jodle wspiera układ odpornościowy oraz pomaga w produkcji czerwonych krwinek, co jest istotne dla utrzymania ogólnej witalności i energii organizmu. Na wschodzie jodła biała należy do grupy adaptogenów – czyli naturalnych substancji, które pomagają organizmowi przystosować się do stresu, wzmacniają jego odporność na czynniki zewnętrzne oraz poprawiają ogólną równowagę i funkcjonowanie organizmu. Roztwory jodły białej mogą być korzystnym wsparcie dla ludzi chcących utrzymać prawidłowy poziom energii w każdym wieku, bez efektu nadstymulacji !

PRAKTYCZNE PORADY DOTYCZĄCE STOSOWANIA ZIÓŁ 

Chcąc wprowadzić produkty ziołowe do swojej diety, warto zastanowić się nad kilkoma kwestiami. Należy uwzględnić swoje potrzeby – obszar, który chcemy wesprzeć, wygodną dla nas formę stosowania, indywidualne nietolerancje oraz jakość produktów, po które sięgamy.

 Sięgając po zioła, sprawdź: 

• Pochodzenie produktu: Tereny, z których pochodzą zioła, oraz środowisko, w którym rośliny rosły, mają istotne znaczenie dla późniejszej aktywności związków w produkcie końcowym. Planując zakup, zwróć uwagę, czy dany produkt wzrastał na terenach wolnych od przemysłu, czy gleba była żyzna i wysokiej jakości, oraz czy roślina wyrastała w specyficznych warunkach klimatycznych ( np. klimacie górzystym), co zmusza ją do wytwarzania np. większej ilości antyoksydantów i zwiększa jej wartość. 
• Jakość i kontrolę upraw: Wybierając gotowy produkt, warto upewnić się, że uprawa, na której rosną surowce, jest kontrolowana na każdym etapie – od nasion, przez jakość gleby, po kolejne fazy wzrostu rośliny oraz aktywność końcowego produktu. Dbałość o jakość w każdej fazie uprawy przekłada się na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania ziół.
• Forma stosowania: Zwróć uwagę na postać produktu i sposób dawkowania. To, czy produkt jest w formie suszu, roztworu wodnego, alkoholowego, czy olejku, ma wpływ nie tylko na wygodę stosowania, ale także na bezpieczeństwo, skuteczność i przyswajalność substancji aktywnych. Wybierając gotowy produkt, uwzględnij swoje preferencje i stan zdrowia – na przykład, jeśli Twój układ pokarmowy jest wrażliwy, najlepszym wyborem będą roztwory wodne, które są bezpieczne dla żołądka i jelit. 
• Koncentracja produktu: Przy wyborze produktu ziołowego, zwróć uwagę na jego wskaźnik DER (stosunek ilości surowca roślinnego do ilości otrzymanego ekstraktu roślinnego), który jest kluczowym wskaźnikiem aktywności produktu. Im wyższy DER, tym większa koncentracja składników aktywnych. Wartość DER może mieć wpływ na skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania ziół, dlatego warto zwrócić uwagę na ten parametr podczas wyboru produktu. Jednakże należy również pamiętać, że produkty pochodzące z czystych upraw, gdzie warunki klimatyczne są wymagające, mogą wykazywać dużą aktywność, pomimo mniejszego wskaźnika DER, z uwagi na warunki swojego wzrostu. 
• Konsultacja z lekarzem: Zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą z zakresu fitoterapii przed wprowadzeniem nowych ziół do diety, zwłaszcza jeśli masz istniejące schorzenia lub przyjmujesz inne leki. Zioła mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami lub nie być odpowiednie dla osób z określonymi problemami zdrowotnymi. 

ŹRÓDŁA WIEDZY I BADANIA NAUKOWE DOTYCZĄCE ZIÓŁ 

Podczas poszukiwania informacji na temat surowców roślinnych warto sięgnąć po źródła wiedzy niezależne od producentów konkretnych produktów. Istnieje wiele wiarygodnych źródeł, które mogą pomóc w poszerzaniu wiedzy na temat ziół oraz ich zastosowań. 

Kilka sugestii obejmuje: 

• Publikacje naukowe: Przeglądanie badań naukowych opublikowanych w renomowanych czasopismach jest doskonałym sposobem na zdobycie obiektywnych i rzetelnych informacji na temat skuteczności, bezpieczeństwa i potencjalnych zastosowań różnych ziół. Platformy takie jak PubMed zawierają bogate źródła wiedzy na temat fitoterapii i działania ziół. 
• Książki i podręczniki: Istnieje wiele książek i podręczników poświęconych ziołolecznictwu, które oferują dogłębną wiedzę na temat poszczególnych ziół, ich właściwości, zastosowań oraz ewentualnych przeciwwskazań. Ważne jest wybieranie publikacji napisanych przez uznanych ekspertów z dziedziny fitoterapii. 
• Strony internetowe renomowanych instytucji i organizacji: Wiele instytucji i organizacji zdrowotnych publikuje wartościowe materiały na temat ziołolecznictwa i naturalnych terapii. Przykłady to Narodowy Instytut Zdrowia (NIH) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), które udostępniają informacje oparte na aktualnych badaniach naukowych.
• Konsultacje z profesjonalistami: Skorzystanie z usług lekarza, dietetyka lub specjalisty od ziołolecznictwa może być bardzo pomocne, zwłaszcza gdy mamy wątpliwości dotyczące stosowania konkretnych ziół w kontekście naszego zdrowia i indywidualnych potrzeb. Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji dotyczących stosowania ziół w celach leczniczych zawsze warto upewnić się, że korzystamy z wiarygodnych źródeł informacji oraz skonsultować się z odpowiednimi specjalistami. Rzetelna wiedza pomoże podjąć świadome i bezpieczne decyzje związane z wyborem i stosowaniem ziół.

Wykorzystanie naturalnych ziół jako wsparcia dla zdrowia i dolegliwości może być cennym elementem zdrowego stylu życia. Jednakże, zawsze pamiętajmy o potrzebie rozsądnej oceny, konsultacji z lekarzem i korzystaniu z wiarygodnych źródeł informacji. Zioła mogą być wartościowym dodatkiem do naszej codziennej rutyny, pod warunkiem, że stosujemy je odpowiedzialnie i z pełną świadomością.