Odkryć mocne strony każdego ucznia, czyli o metodzie projektu w Sopockiej Jedynce

Projekt edukacyjny to metoda od kilku lat z powodzeniem stosowana w szkołach. Przez kilka lat był obligatoryjnym elementem kształcenia na etapie gimnazjum – realizację wybranego tematu wpisywano na świadectwo ukończenia szkoły. Dla wielu osób było to ciekawe i rozwijające doświadczenie, jednak część uczniów chciała po realizacji zarówno o projekcie, jak i pracy zespołowej zapomnieć. Jak w takim razie wykorzystywać tę metodę, by przyniosła ona określone efekty edukacyjne, a jednocześnie nie stała się koszmarem wspominanym przy każdej możliwej okazji?

Różne formy projektu wykorzystuję od początku swojej pracy w szkole. W Sopockiej Jedynce pracuję drugi rok i tę formę wprowadziłam we wszystkich nauczanych przeze mnie klasach, które prowadzę od początku cyklu kształcenia. Na ten moment projekty realizują nauczane przeze mnie klasy drugie – dwie po szkole podstawowej, jedna po gimnazjum. Każde kolejne prace utwierdzają mnie w przekonaniu, że odpowiednio sformułowane polecenia i zaufanie potrafią zachęcić do pracy nawet najbardziej zniechęconych polonistycznie uczniów.

Po co realizuję projekty?

Jest kilka podstawowych przyczyn, dla których realizuję regularnie (zazwyczaj 2-3 razy w semestrze) projekty w swoich klasach:

• pozwalają one opracować materiał omawiany na lekcjach w wybrany przez uczniów, twórczy sposób – w ramach projektu tworzone są gry, dzieła sztuki, filmy, słuchowiska, wypieki, projekty escape roomów, poduszki, łapacze snów – forma nie jest narzucona, zatem lista wciąż jest otwarta.
• zachęcają uczniów do pokazywania własnych, często niepolonistycznych talentów – nie uczę żadnej klasy o profilu typowo humanistycznym, dlatego z ciekawością zapoznaję się z umiejętnościami licealistów takimi jak programowanie, malowanie, grafika, szycie, śpiew.
• samodzielna praca połączona z zainteresowaniami uczniów motywuje ich do poszerzania wiedzy oraz pozwala lepiej zapamiętywać dany materiał.
• w przypadku projektów zespołowych tego rodzaju zadania uczą współpracy, planowania, komunikacji – umiejętności niezbędnych do życia we współczesnym świecie.

W jaki sposób realizowane są projekty na języku polskim?

W planie pracy umieszczam dwa rodzaje projektów:

• lekcyjny: realizowane w szkole, zazwyczaj na 4-5 godzinach lekcyjnych; są to zadania zespołowe polegające na opracowaniu jednego, większego zagadnienia (np. wybranych ballad Adama Mickiewicza)
• semestralne: realizowane w domu, zadane z miesięcznym wyprzedzeniem; uczniowie mogą je robić samodzielnie albo w 2-3 osobowych grupach; są to prace przekrojowe związane z omawianą epoką (np. miłość romantyczna we współczesnej kulturze).

Każdy zlecony projekt ma jasne, precyzyjne wymagania – np. ile utworów/nawiązań powinien prezentować, jaki jest czas wykonania. Uczniowie mogą w trakcie pracy konsultować się ze mną oraz korzystać z materiałów i urządzeń dostępnych w szkole. W sali polonistycznej można znaleźć pokaźny zbiór klocków Lego, są tablety, tablet graficzny, kamera sportowa, mikrofon, drukarka. W razie potrzeby przynoszę do szkoły statyw albo inne materiały niezbędne do wykonania zadania. Na bieżąco współpracujemy także ze szkolnym informatykiem, który udostępnia komputery, drukarkę 3D lub roboty.

Ważna dla realizacji projektu jest także atmosfera panująca w klasie. Ławki w sali są ustawione w taki sposób, aby uczniowie mogli łatwiej ze sobą rozmawiać. W przestrzeni klasy znajdują się dotychczas stworzone prace. Na tablicowej ścianie uczniowie mogą malować to, czym aktualnie żyją (w zeszłym roku z okazji premiery Wiedźmina przez dłuższy czas Geralt zdobił fragment klasy, przez moment w wersji świątecznej). W klasie spędzamy przerwy, razem jemy i gramy, choć covidowy czas nam te wspólne chwile nieco utrudnia.

Przykładowe projekty

Trudno spośród wszystkich wspaniałych prac wybrać tylko kilka. Jestem zauroczona wyobraźnią moich uczniów, którzy za każdym razem stawiają sobie poprzeczkę odrobinę wyżej, a efekty zachwycają.

Współczesny bohater romantyczny – projekt semestralny, Zofia Błaszkowska (2EG)

Opis autorki: Obraz przedstawia postać pogrążona w otchłani rozpaczy, przeżywa przeczytane romanse (jak Gustaw), już nie wierzy w prawdziwą miłość, jest niezrozumiana przez społeczeństwo, wyróżnia się (kolorowe włosy, wrażliwa), depresyjna, umiera z rozpaczy, już kwiaty ją zakrywają i scala się z ziemią, staje się jednością z podłożem.

Projekt budynku inspirowanego kulturą średniowieczną i literaturą – Gra o Tron – projekt semestralny, Anna Szwabe, Natalia Karita, Katarzyna Wiśniewska (2EG)

Dziewczęta zainspirowane popularnym serialem i serią książek stworzyły w popularnej grze The Sims rekonstrukcję Czerwonej Twierdzy oraz wybranych scen GoT. Na forum klasy zaprezentowały zdjęcia oraz omówiły ich związek z kulturą średniowiecza.

Inspiracje Balladami Adama Mickiewicza – projekt semestralny, Natasha Plotzke, Oliwia Stasiak, Klaudia Śwital (2EG)

Zespół przygotował prace związane z wybranymi balladami Adama Mickiewicza – jedna z osób projektowała budynek dla wybranej bohaterki, druga – suknię, trzecia – makijaż. Poniżej prezentacja „zestawu” związanego z Lilijami („Zbrodnia to niesłychana, Pani zabiła Pana!”).

Średniowieczne Heartstone – projekt semestralny, Oskar Tarka (2aSP)

Oskar przygotował literacko-historyczną wersję popularnej gry Heartstone. W opisach postaci wykorzystał wiadomości z utworów literackich. Przygotował także specjalną kartę ze zdjęciem polonistki :)

Oświeceniowe inspiracje – Dziewczyna z perłą w Minecrafcie – projekt semestralny, Marek Sojak (2aSP)

W ramach projektu Marek odtworzył popularny obraz Vermera w uniwersum Minecrafta – ułożył kilkset klocków, by odpowiednio dokładnie odtworzyć dzieło!

Ballady romantyczne inaczej – projekt lekcyjny, Jagoda Gajewska, Wiktoria Kaczmarek, Agata Piotrowska (2eSP)

Grupa przygotowała karty, na których zamieściła wybrane sceny z ballad Adama Mickiewicza. Na ilustracjach znalazły się Lilije, Rybka, Świtezianka i Pani Twardowska – każde przedstawione w formie komiksu. Zamiast ludzkich postaci dziewczyny stworzyły urocze biedronki, żaby, kaczki i pszczoły. Kaczki zostały namalowane za pomocą tabletu graficznego.

O czym są Ballady i romanse Adama Mickiewicza? – film, projekt lekcyjny, Maks Kempiński, Zuzanna Kołodziejczyk, Adam Richter, Konstancja Szukalska, Patryk Śramski (2eSP)

Uczniowie nagrali streszczenia wybranych ballad Mickiewicza, a następnie zilustrowali je popularnymi memami, scenami z popularnych filmów i seriali. Choć nagrana narracja jest bardzo poważna, to dzięki odpowiedniemu materiałowi video zaciekawia i pozwala zapamiętać najważniejsze informacje.

Zamiast podsumowania

Wymienione wyżej prace to tylko kropelka w morzu wspaniałych, twórczych wytworów uczniów Sopockiej Jedynki. Już niedługo kolejna edycja projektów semestralnych, na które z niecierpliwością czekam, bo wiem, że jak zwykle moi kochani Drugoklasiści mnie czymś zaskoczą. Wszystkie prace pojawiają się na bieżąco na fanpage’u szkoły oraz moim autorskim blogu (www.cyfrowybrulion.pl). Zachęcam też do kontaktu osoby, które może mają w domu zbędne klocki Lego albo w inny sposób chciałby wesprzeć nasze działania!

dr Agnieszka Kopacz, nauczyciel języka polskiego w I Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Mistrzostwa Sportowego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sopocie