Bliżej innych, blisko siebie! Biblioteka Sopocka podsumowała dwa lata projektu eMOCje

Wielu osobom biblioteka kojarzy się przede wszystkim z miejscem wypożyczania książek i sporadycznych spotkań autorskich. Tymczasem współczesne biblioteki coraz częściej stają się przestrzenią do rozmów o sprawach ważnych i trudnych, rozwoju pasji, budowania wrażliwości i poszerzania horyzontów. Właśnie taką przestrzenią starała się być Biblioteka Sopocka przez ostatnie dwa lata, realizując projekt eMOCje. Bliżej innych, blisko siebie. Od czerwca 2024 aż do teraz w filiach odbyło się kilkadziesiąt wydarzeń poświęconych zdrowiu psychicznemu. Były to spotkania autorskie, warsztaty i wykłady. W spotkaniach uczestniczyły osoby w każdym wieku: dzieci, dorośli i seniorzy, a wspólnym mianownikiem dla wszystkich była ciekawość i potrzeba rozmowy o emocjach.

W Sopotece, największej filii Biblioteki Sopockiej, odbyły się spotkania autorskie z psychologami i psycholożkami, którzy swoją wiedzą i doświadczeniem dzielą się na kartach książek popularnonaukowych, pomagających oswoić trudne tematy i spojrzeć na nie z naukowej perspektywy. Lista gości powstała w oparciu o głosy czytelników, którzy w ankiecie na początku projektu wskazali swoich kandydatów.

W 2024 roku byli to: Natalia de Barbaro, prof. Bogdan de Barbaro i Katarzyna Kucewicz, a w tym roku Biblioteka gościła Joannę Flis, Justynę Dąbrowską, Martę Iwanowską-Polkowską i Tomasza Zielińskiego, który nie jest co prawda psychologiem, ale wspiera rodziców i opiekunów w nauce uważnej rozmowy z ich dziećmi, opierając się na bogatym doświadczeniu własnym i pracy w fundacji Usłyszeć na czas.

Podczas spotkań rozmawiano o tym, po co światu psychoterapia, jak w pędzie codzienności odnaleźć drogę do siebie i żyć w sposób bardziej świadomy, spokojny i szczęśliwy. Wybrzmiewały także tematy budowania rezyliencji, czułej dyscypliny oraz presji kultury diet i poszukiwania zdrowszej relacji z własnym ciałem.

Różnorodność poruszanych wątków i wysoki poziom merytoryczny rozmów sprawiły, że każde spotkanie przyciągało pełną salę słuchaczy. Wiele osób sięgało także po spotkaniach po książki zaproszonych autorów, a nagrania rozmów można dziś wysłuchać na kanale podcastowym Biblioteki Sopockiej.

W ramach projektu Biblioteka przeprowadziła także konkurs grantowy Przejmij inicjatywę!, za sprawą którego oferta wydarzeń Biblioteki wzbogaciła się o nowe aktywności zaproponowane i zrealizowane przez grantobiorców na podstawie własnych pomysłów.

– Konkurs „Przejmij inicjatywę!” był dla nas czymś zupełnie nowym. Po raz pierwszy zaprosiliśmy czytelników, organizacje i instytucje do współtworzenia bibliotecznego programu wydarzeń – mówi Karolina Romanowska, koordynatorka projektu eMOCje. Bliżej innych, blisko siebie. – Otrzymaliśmy 33 zgłoszenia, bardzo różnorodne, ciekawe i kreatywne. To pokazało, jak wiele osób chce działać razem z nami i jak szeroko można dziś myśleć o bibliotece. Ostatecznie wybraliśmy cztery inicjatywy, które wyróżniały się pomysłem i spójnością z ideą projektu. Potem wspólnie pracowaliśmy nad realizacją pomysłów, starając się wspierać autorów na każdym etapie ich przedsięwzięć. Autorzy inicjatyw bywali zaskoczeni, jak wiele niewidzialnej pracy kryje się za organizacją każdego wydarzenia, co również stanowi wartość naszego projektu – dodaje koordynatorka.

Każda z czterech wybranych inicjatyw podejmowała zupełnie inny temat i była skierowana do innej grupy odbiorców, a tym, co spajało je wszystkie, była literatura i promocja czytelnictwa.

Typo/zin - od słowa do druku była propozycją warsztatów dla osób ciekawych książki jako przedmiotu, który powstaje jako zwieńczenie procesu twórczego. Uczestnicy pracowali z tekstem, uczyli się podstaw składu i tradycyjnych technik druku, a na koniec stworzyli własny artystyczny zin – niewielką publikację poświęconą czytaniu i słowu pisanemu. Warsztaty odbyły się w Sopotece oraz pracowni graficznej Szkolenia Graficzne, której właścicielami są autorzy projektu.

Projekt Sopot między wierszami angażował miłośników literatury i gier narracyjnych w tworzenie opowieści inspirowanej międzywojennym Sopotem. Uczestnicy współtworzyli scenariusz gry RPG, a następnie testowali go jako gracze, odkrywając miasto sprzed stu lat, w którym fikcja mieszała się z rzeczywistością międzywojnia. Projekt zwieńczyła pokazowa sesja RPG poprzedzona wykładem Michała Ślubowskiego dotyczącym międzywojennego Sopotu. Scenariusz gry został wydany w formie podręcznika, a wersja elektroniczna jest dostępna na stronie internetowej Biblioteki. Autorami projektu i scenariusza gry Sopot między wierszami są Ewa Hopke i Marek Musiał.

Najmłodsi odbiorcy mieli szansę wziąć udział w cyklu warsztatów przyrodniczo-literackich Przeczytaj, dotknij, przeżyj, które w Minitece i Parku na Goyki poprowadziła pisarka i edukatorka Salcia Hałas. Dzieci poznawały książki o świecie natury, a potem wychodziły do parku, by przez zabawę i obserwację budować własną relację z przyrodą i uczyć się uważności. Autorem zwycięskiej inicjatywy była Fundacja Ziołogród.

Na tropie książki to inicjatywa skierowana do uczniów szkół podstawowych łącząca literaturę z zabawą i pracą zespołową. Projekt obejmował grę terenową Czytaj z tropem!, przygotowaną przez licealistów z I LO w Sopocie, podczas której dzieci rozwiązywały zagadki i odkrywały książkowe tropy związane z Małym Księciem Antoine’a de Saint-Exupéry’ego w przestrzeni szkoły i jej okolicy. Drugą częścią była wystawa Zaczytani bohaterowie dzieciństwa w Kocu i Książce prezentująca postacie i cytaty z popularnych książek, udostępniona nauczycielom w formie cyfrowej jako materiał edukacyjny. Pomysłodawczynią i koordynatorką projektu byłą dr Agnieszka Kopacz, nauczycielka języka polskiego i informatyki w I LO w Sopocie, wyróżniona tytułem Nauczyciela Roku 2025.

Projekt eMOCje. Bliżej innych, blisko siebie obejmował również cykl wykładów poświęconych różnym aspektom zdrowia psychicznego. Psycholożki współpracujące z Biblioteką mówiły m.in. o wypaleniu zawodowym, współczesnych modelach męskości, depresji klimatycznej czy o wyzwaniach związanych z długotrwałą chorobą bliskiej osoby. Spotkania te cieszyły się dużym zainteresowaniem i stanowiły ważne uzupełnienie rozmów prowadzonych z autorami książek psychologicznych.

W filiach Biblioteki odbywały się także warsztaty dla dzieci poświęcone emocjom prowadzone przez bibliotekarki w oparciu o literaturę dziecięcą. Zajęcia pomagały najmłodszym nazywać uczucia, rozumieć własne reakcje i uczyć się empatii, a książki stawały się punktem wyjścia do rozmów o codziennych doświadczeniach.

Istotnym elementem projektu były również działania skierowane do zespołu Biblioteki Sopockiej. Pracownicy wzięli udział m.in. w szkoleniach rozwijających ich kompetencje w zakresie pracy z emocjami, wsparcia czytelników i reagowania na trudne sytuacje.

W czasie trwania projektu do Biblioteki Sopockiej dołączyło wielu nowych czytelników, a wysoka frekwencja na wydarzeniach pokazała, jak bardzo potrzebujemy dziś miejsc, w których można rozmawiać o emocjach i szukać wsparcia. Coraz częściej mówi się o bibliotekach jako o „trzecich miejscach” – przestrzeniach spotkania i bliskości. Doświadczenia ostatnich dwóch lat potwierdziły, że Biblioteka Sopocka właśnie taką rolę pełni dla swojej społeczności.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025, Kierunek interwencji 4.1 BLISKO – Biblioteka | Lokalność | Inicjatywy | Społeczność | Kooperacja | Oddolność.