Sopocianie wyjdą na ulice! Okażą poparcie dla obecności Polski w UE

W niedzielę w Sopocie odbędzie się manifestacja ws. wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Protestujący spotkają się o godzinie 18.00 na Skwerze Kuracyjnym, nieopodal molo. "Wyraźmy swoje poparcie dla demokratycznej Polski w Europie" - zaapelował do mieszkańców prezydent Sopotu Jacek Karnowski.

Protest jest odpowiedzią na czwartkowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Jego sędziowie pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej orzekli, że część zapisów Traktatu o Uni Europejskiej jest sprzeczna z polską konstytucją.

Wątpliwości sędziów wzbudziły dwa pierwsze akapity artykułu 1 (w związku z artykułem 4, ust. 3), a także artykuł 19 (ust. 1, akapit 2) Traktatu o Unii Europejskiej.

Ich treść przedstawiamy poniżej:

Artykuł 1

Niniejszym Traktatem WYSOKIE UMAWIAJĄCE SIĘ STRONY ustanawiają między sobą UNIĘ EUROPEJSKĄ, zwaną dalej "Unią", której Państwa Członkowskie przyznają kompetencje do osiągnięcia ich wspólnych celów.

 

Niniejszy Traktat wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy, w którym decyzje podejmowane są z możliwie najwyższym poszanowaniem zasady otwartości i jak najbliżej obywateli.

(...)

Artykuł 4

(...)

3. Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów.

 

Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii.

 

Państwa Członkowskie ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii.

Artykuł 19

1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądy wyspecjalizowane. Zapewnia on poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów.

 

Państwa Członkowskie ustanawiają środki niezbędne do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii.

Uzasadnienie wyroku

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego z Artykułu 1 wynika, że:

• organy Unii Europejskiej działają poza granicami kompetencji przekazanych w traktatach;
• konstytucja nie jest najwyższym prawem, mającym pierwszeństwo obowiązywania i stosowania;
• Rzeczpospolita Polska nie może funkcjonować jako państwo suwerenne i demokratyczne.

Trybunał uznał ponadto, że artykuł 19 Traktatu o Uni Europejskiej stwarza możliwość:

• pomijania w procesie orzekania przepisów konstytucji;
• orzekania na podstawie przepisów nieobowiązujących, uchylonych przez Sejm lub uznanych przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z konstytucją;
• kontroli legalności procedury powołania sędziego;
• kontroli legalności uchwały Krajowej Rady Sądownictwa zawierającej wniosek do Prezydenta o powołanie sędziego;
• stwierdzania przez sąd krajowy wadliwości procesu nominacji sędziego i w jego efekcie odmowy uznania za sędziego osoby powołanej na urząd sędziowski.

Tak interpretowane zapisy Traktatu o Uni Europejskiej stoją w sprzeczności z zapisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Krytycy czwartkowego wyroku uważają jednak, że sprzeczność ta wynika wyłącznie z wykładni zastosowanej przez sędziów i może uderzać w fundamenty funkcjonowania Uni Europejskiej.

Skutkiem tego orzeczenia może być nierespektowanie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Polsce. Z perspektywy prawa unijnego nasze państwo wciąż jest jednak związane jego orzeczeniami, a uchylanie się od ich wykonywania może skutkować m.in. karami finansowymi. Konsekwencje tego orzeczenia odbiją się także na polskich sędziach. Jeśli ci będą stosowali orzeczenia TSUE zawierające interpretację przepisów traktatów, którą TK uznał za niekonstytucyjną, mogą podlegać karom dyscyplinarnym.