Pamiątka Umarłych ? ewangelickie wspomnienie o nadziei

Każda religia, każda kultura, inaczej czci pamięć o swoich zmarłych, a jednak tego dnia ,myśli, uczucia, refleksje i wspomnienia tak bardzo się przenikają, że to co odmienne staje się bliskie. Spośród miriady migoczących na grobach światełek, wśród setek świec , wyłania się obraz nas samych: tęskniących, kochających, samotnych i pełnych nadziei.

O podobieństwach i różnicach, o niosącej otuchę Pamiątce Umarłych, mówi ksiądz Marcin Rayss - wikariusz diecezji pomorsko-wielkopolskiej Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego w RP.

Jak obchodzi się Zaduszki i Święto Zmarłych w Kościele Ewangelickim? Pojawia się w nich odmienny, szerszy kontekst?

Zacznę od tego, że w Kościele Ewangelicko-Augsburskim, czyli luterańskim, podobnie jak w pozostałych Kościołach protestanckich, nie obchodzi się Dnia Zadusznego, czyli tak zwanych "Zaduszek". Wynika to z tego, że ewangelicy nie modlą się za dusze zmarłych. Wierzymy, że po śmierci nie mamy już wpływu na to, co dzieje się z człowiekiem. Nie ma zatem w kościołach odprawianych mszy za dusze zmarłych, ani modłów przyczynnych. Wiąże się to również z tym, że luteranie nie wierzą w czyściec, zgodnie z zasadą Sola Scriptura, czyli tylko Pismo Święte, jako jedyne źródło wiary. Reformator, ksiądz doktor Marcin Luter usunął wszystko, co nie ma odzwierciedlenia w Słowie Bożym, a w Biblii nie ma wzmianki o czyśćcu. To oznacza, że na gruncie eschatologii ewangelicy uznają tylko dwa stany po śmierci - niebo i piekło.

W tradycji luterańskiej wierni wspominają swoich zmarłych w Ostatnią Niedzielę Roku Kościelnego, tak zwaną Niedzielę Wieczności, która poprzedza Adwent, i  jak wskazuje nazwa, mówi o wieczności -pierwsza niedziela Adwentu jest zarazem początkiem nowego roku kościelnego. Wówczas podczas nabożeństw wspominani są nasi zmarli. Modlimy się do Boga dziękując Mu za ich życie, za ich istnienie, za wszystko co przez nich uczynił dla najbliższych i za błogosławieństwo i łaskę, którymi ich obdarzał podczas doczesnego życia. Jednocześnie prosimy o wiarę i ufność w zmartwychwstanie i życie wieczne, by miłosierny Bóg wlał w serca wszystkich zasmuconych z powodu odejścia swoich bliskich otuchę i pociechę.

Jednakże od wielu lat ewangelicy w Polsce obchodzą Pamiątkę Umarłych - bo tak oficjalnie nazywa się ten dzień - również 1 listopada, ale Pamiątka Umarłych jest obchodzona przez ewangelików w krajach europejskich w różnych dniach. Luteranie, podobnie jak katolicy, udają się w tym dniu na groby bliskich i na cmentarze, gdzie odbywają się w kaplicach nabożeństwa. Rozważane Słowo Boże w tym dniu mówi o życiu, przemijaniu, śmierci, ale przede wszystkim o nadziei zmartwychwstania i życia wiecznego. Hasło dnia wyjęte z Psalmu 90. brzmi: Naucz nas liczyć dni nasze, abyśmy posiedli mądre serce! (Ps 90,12). Składamy również kwiaty, zapalamy również znicze, których płomień symbolizuje życie.

W jaki sposób ewangeliccy wierni obchodzą święto tutaj, w Sopocie? Czy obdarzają niektórych zmarłych szczególnych szacunkiem? Mam tu na myśli obywateli zasłużonych dla miasta, artystów, społeczników lub po prostu osoby cenione za wyjątkowe podejście do ludzi.

Oczywiście w tym dniu wspominamy nie tylko naszych bliskich, ale jak to pani ujęła, również osoby zasłużone dla miasta, artystów, społeczników i ludzi ogólnie cenionych, nie tylko ludzi Kościoła rzecz jasna. Księża luterańscy w tym dniu uczestniczą też w uroczystościach państwowych i miejskich, w których wspominamy zasłużonych dla Polski. Naszą lokalną, trójmiejską tradycją jest na przykład Modlitwa Ekumeniczna na "Cmentarzu Nieistniejących Cmentarzy" w Gdańsku, gdzie z inicjatywy Prezydenta Miasta Gdańska od wielu lat odbywa się wspomnienie wszystkich zasłużonych, ale i bezimiennych, którzy to miasto tworzyli, budowali, którzy w nim żyli - niezależnie od narodowości, religii i rasy. Jutro również będę w tej modlitwie uczestniczył.